Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας έχει ως αποτέλεσμα την εισαγωγή νέων μεθόδων διδασκαλίας στην εκπαίδευση. Είναι λοιπόν, πολύ πιθανό στην αναζήτηση ενός προπτυχιακού ή μεταπτυχιακού προγράμματος ή ακόμα και ενός κέντρου ξένων γλωσσών, να συναντήσετε τους όρους online learning και εξ αποστάσεως εκπαίδευση.

Αν είστε ενήλικας, εργαζόμενος και αναζητείτε ένα περιβάλλον το οποίο θα σας προσφέρει ευελιξία και στο οποίο θα είστε ενεργά μέλη της εκπαιδευτικής διαδικασίας, τότε δεν έχετε παρά να εγγραφείτε στο πρώτο σας online μάθημα. Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία σας φυσικά, είναι η θέληση και ισχυρό κίνητρο για μάθηση.

Τι είναι όμως ακριβώς η εξ αποστάσεως εκπαίδευση; Ποια τα πλεονεκτήματα του online learning και γιατί να επιλέξετε ένα online πρόγραμμα διδασκαλίας;

Εξ αποστάσεως εκπαίδευση ορίζεται ως η τυπική εκπαίδευση, στην οποία χρησιμοποιούνται διαδραστικά συστήματα τηλεπικοινωνιών με στόχο την επικοινωνία και αλληλεπίδραση μεταξύ εκπαιδευόμενων, εκπαιδευτών και εκπαιδευτικού υλικού.

Με τον όρο online learning εννοούμε ότι η διδασκαλία του εκάστοτε μαθήματος γίνεται online. Τα online μαθήματα δηλαδή, δεν απαιτούν τη μετακίνηση σας και μπορείτε εύκολα να έχετε πρόσβαση στο εκπαιδευτικό υλικό του μαθήματος κάθε στιγμή και χωρίς χρονικό περιορισμό,  μόνο με ένα κλικ. Ακόμη, υπάρχει και η συνδυασμένη μορφή εκπαίδευσης (blended learning),  στην οποία συνδυάζεται η παραδοσιακή διδασκαλία στην αίθουσα με την ηλεκτρονική μάθηση (online learning).

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα του online learning;

• Ευελιξία. Το εκπαιδευτικό υλικό είναι πάντα διαθέσιμο. Αυτό σημαίνει ότι έχετε τη δυνατότητα να επιλέξετε που και πότε θα έχετε πρόσβαση στο μάθημα, αρκεί φυσικά να είστε συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο
• Αποτελεσματικότητα. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι το ίδιο αποτελεσματική με τη παραδοσιακή διδασκαλία στην αίθουσα. Απαραίτητη προϋπόθεση φυσικά, είναι ο εκπαιδευτικός σχεδιασμός, το εκπαιδευτικό υλικό και το πρόγραμμα σπουδών να είναι σχεδιασμένα με τέτοιο τρόπο, ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των εκπαιδευομένων
• Learner–centered. Ο γνώμονας γύρω από τον οποίο κινείται η εκπαιδευτική διαδικασία είναι ο εκπαιδευόμενος, δηλαδή εσείς. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση έχει ως στόχο να ικανοποιήσει τις μαθησιακές ανάγκες του κάθε εκπαιδευόμενου, καθιστώντας τον επικεφαλή της εκπαιδευτικής διαδικασίας
• Επικοινωνία-Αλληλεπίδραση. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση βασίζεται κατά κύριο λόγο στην επικοινωνία και την αλληλεπίδραση μεταξύ εκπαιδευόμενων και εκπαιδευτών. Έτσι λοιπόν, έχετε τη δυνατότητα να επικοινωνείτε συχνά και να λαμβάνετε άμεσα feedback της δουλειάς σας. Με τον τρόπο αυτό, επιτυγχάνεται η ενεργή συμμετοχή σας στην εκπαιδευτική διαδικασία και εξασφαλίζεται το κίνητρο σας για μάθηση

Η τεχνολογία, λοιπόν, μπορεί να αναπαραστήσει την παραδοσιακή διδασκαλία στην αίθουσα, δημιουργώντας ένα φιλικό περιβάλλον, το οποίο προάγει την συνεχή εξέλιξη και την υψηλής ποιότητας επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευόμενων και εκπαιδευτών, δίνοντας σας την ευκαιρία να αισθανθείτε μέλος ενός συνόλου, να μαθαίνετε και να δουλεύετε μαζί ακόμα κι αν ζείτε σε διαφορετικές χώρες με κοινό στόχο –πάντα- τη μάθηση.

Έχω ακούσει ότι τα online μαθήματα δεν είναι το ίδιο απαιτητικά με τα παραδοσιακά μαθήματα στην αίθουσα. Ισχύει κάτι τέτοιο;

Αυτό δεν ισχύει. Τα online μαθήματα και προγράμματα έχουν δομή, μαθησιακούς στόχους και η επίδοσή σας αξιολογείται με διάφορους τρόπους, όπως με test και εργασίες. Αξιολογείται ακόμη και η συμμετοχή σας στην τάξη μέσω forums, chats και online conferences.

Ένα online πρόγραμμα μπορεί να είναι εξίσου ή ακόμη και περισσότερο απαιτητικό από ένα παραδοσιακά διδασκόμενο πρόγραμμα, καθώς απαιτεί από τον εκπαιδευόμενο δεξιότητες χρήσης υπολογιστή, άριστες ικανότητες στο γραπτό λόγο και την κατανόηση κειμένου, αυτορρύθμιση και τη θέληση να δουλεύει ανεξάρτητα από τους άλλους, χωρίς όμως να παύει να είναι μέλος της ομάδας. Μην ξεχνάτε ότι επικεφαλής της εκπαιδευτικής διαδικασίας είστε εσείς και όχι ο εκπαιδευτής, ο ρόλος του οποίου είναι κυρίως αυτός του καθοδηγητή.

Η διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στην online διδασκαλία και στην παραδοσιακή διδασκαλία στην αίθουσα είναι οι διαφορετικοί τρόποι διδασκαλίας, παράδοσης του περιεχομένου του μαθήματος και επικοινωνίας/αλληλεπίδρασης μεταξύ εκπαιδευόμενων και εκπαιδευτών.

Πως μπορώ να γνωρίζω ότι η εξ αποστάσεως εκπαίδευση μου ταιριάζει;

Παρακάτω, αντιπαραβάλλονται τα  βασικά χαρακτηριστικά του εξ αποστάσεως εκπαιδευόμενου με αυτά του παραδοσιακά εκπαιδευόμενου στην αίθουσα. Εξετάζοντας τα, ίσως ανακαλύψετε ότι το online μαθησιακό περιβάλλον θα καλύψει τις μαθησιακές ανάγκες, τις οποίες η παραδοσιακή διδασκαλία άφηνε ακάλυπτες.

Προτιμούν την online εκπαιδευση, όσοι:          

• Έχουν ισχυρά κίνητρα για μάθηση & επαγγελματική και  προσωπική εξέλιξη            
• Διαχειρίζονται αποδοτικά το χρόνο τους   
• Είναι περισσότερο ανεξάρτητοι και επιθυμούν να έχουν τον έλεγχο της μάθησης τους
• Προτιμούν να επιλέγουν που και πότε θα έχουν πρόσβαση στο μάθημα

Προτιμούν την παραδοσιακή διδασκαλία, όσοι:

• Παρακινούνται περισσότερο από τους  άλλους, είτε στον εκπαιδευτή, είτε στους  συμμαθητές τους
• Αποδίδουν καλύτερα σε πιο δομημένο  περιβάλλον
• Προτιμούν περισσότερο την καθοδήγηση του εκπαιδευτή
• Θέλουν να παρακολουθούν τη διδασκαλία  συγκεκριμένες ώρες και μέρες μέσα στην  εβδομάδα, σε συγκεκριμένη τοποθεσία

Τι θα κερδίσω αν επιλέξω ένα online πρόγραμμα;

Η εμπειρία και οι γνώσεις που θα κερδίσετε συμμετέχοντας σε ένα online πρόγραμμα και η στενή σχέση που θα δημιουργήσετε με τους συμμαθητές και τους εκπαιδευτές σας θα συντελέσουν στην επιτυχή ολοκλήρωση του και την επίτευξη των στόχων σας. Θα σας δοθεί η δυνατότητα να κερδίσετε πολύτιμες γνώσεις, να αναπτύξετε κριτική σκέψη, να αναγνωρίσετε και να εκτιμήσετε τα οφέλη της συνεργασίας και να διαχειρίζεστε τον χρόνο σας αποτελεσματικά, θέτοντας προσεκτικά τις προτεραιότητες σας.

Μέσω του online learning και της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης θα εξοικειωθείτε με το διαδίκτυο και τις υπηρεσίες που προσφέρει και θα γίνετε ανεξάρτητοι, αυτοπαρακινούμενοι εκπαιδευόμενοι, μέλη μιας στενά δεμένης ομάδας που δουλεύει σκληρά στοχεύοντας στη μάθηση.

Η προσωπική μου εμπειρία ως distant learner μεταπτυχιακού προγράμματος

Σε πιο προσωπικό επίπεδο, έχοντας ολοκληρώσει το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Master of Education in Distance Education που προσφέρεται online από το Athabasca University του Καναδά, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας την εμπειρία μου ως distant learner. Στην αρχή, μη γνωρίζοντας πολλές πληροφορίες σχετικά με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση ήμουν αρκετά διστακτική σχετικά με την αποτελεσματικότητα και την εγκυρότητα ενός online προγράμματος, παρόλα αυτά το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών και ο τρόπος που αυτό ήταν δομημένο με έπεισαν να εγγραφώ και να ξεκινήσω το συγκεκριμένο μεταπτυχιακό. Οφείλω να ομολογήσω ότι μου ταίριαξε απόλυτα η εξ αποστάσεως εκπαίδευση, καθώς μου προσέφερε ευελιξία και ανεξαρτησία. Σε αντίθεση με αυτό που πίστευα στην αρχή, το πρόγραμμα ήταν πολύ απαιτητικό και δύσκολο. Όμως, η βοήθεια των συμμαθητών και τον εκπαιδευτών ήταν πολύτιμη και πάντα διαθέσιμη. Το γεγονός ότι ζούσα τόσο μακριά, σε διαφορετική ζώνη ώρας και προερχόμενη από ένα αρκετά διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο δεν μου στέρησε την ευκαιρία να εμπλουτίσω τις γνώσεις μου και να ζήσω αυτή την εμπειρία στον μέγιστο βαθμό. Η συνέπεια, η υπευθυνότητα και η ικανότητα να διαχειρίζομαι αποτελεσματικά το χρόνο μου και τις προτεραιότητες μου είναι σίγουρα τα μεγαλύτερα κέρδη που αποκόμισα συμμετέχοντας σε ένα online πρόγραμμα.

Ως έμπειρη πια distant learner αλλά και ως online teacher σας προτείνω ανεπιφύλακτα να εγγραφείτε στο πρώτο σας online μάθημα!

Επιμέλεια άρθρου: Χρύσα Χρυσοχόου

Καθηγήτρια Αγγλικής Γλώσσας & Online Instructor

Πτυχιούχος Αγγλικής Γλώσσας & Φιλολογίας ΑΠΘ, Med in Distance Education, Athabasca University, Canada